Trans Sibirya VI- Irkutsk'tan Brobidyan’a

Guzeller guzeli Baykal Golu’nu iyice hafizamiza kazidiktan sonra tekrar trenimize binip yolculugumuza kaldigimiz yerden devam ediyoruz. Irkutsk’tan sonraki duragimiz Ulan-Ude

Sehrin Armasi

Ulan Ude (5609 km, Moskova Saati +5)



Ulan-Ude (Rus.: Ула́н-Удэ́; Nufus 359,391 ) Buryat Cumhuriyeti’nin baskenti. Uda Nehri’nin kiyilarinda bulunuyor. Tipik bir Rus/Sovyet aliskanligi olarak sehrin ismi defalarca degismis. Ulan-Ude ismi 1934 yilinda verilmis ve (Sehrin o zamanlar ait oldugu komunist rejimin bir yansimasi olarak) Kizil Gecit anlamina geliyormus.

Bogoyavlensky Kilisesi

1666 yilinda bir Rus kalesi olarak kurulmus. Rusya’nin Cin ve Mogolistan arasindaki en onemli gecit noktasi oldugu icin kisa surede buyumus.

Gar Binasi

1878 yilinda gecirdigi yangin, sehri neredeyse bastan asagi yakmis, bastan asagi yeniden yapmislar !

Geleneksel Kiyafetleriyle Buryatlar

1991 yilina dek yabancilara kapali olan sehrin nufusunun %21’ini Buryatlar olusturuyor. Buryatlar Mogollar'in kuzeyde yasayan bir kolu. Rusya’da yaklasik 450.000 Buryat bulunuyor ve Mogolca’nin bir lehcesi olan Buryatca konusuyorlar.

Buryatya Ana

Sehrin nehir kiyisinda bulunan eski bolumunde, zengin ashap isciligiyle goze carpan eskinin zengin tuccarlarinin evleri bulunuyor

Harikulade islemeleriyle ahsap Ulan-Ude evleri

Sehirdeki en dikkat cekici eserlerden biri de Sehir Meydani’nda bulunan ve dunyanin en buyugu sayilan Lenin’in bronzdan bustu. 1970 yilinda Lenin’in dogum yildonumu nedeniyle yapilan bust, 7,7 metre boyunda 42 ton agirliginda.

Lenin bustu

Trenimiz Ulan-Ude’den Cita’ya dogru yolculuguna devam ediyor.





Sehrin armasi

Çita (6166 km, Moskova Saati +6 )



Çita (Rus.: Чита́, Nufus 316,643) Sehir Çitinka ve Ingoda nehirlerinin birlestigi kavsakta kurulmustur.Sehir Rusya’nin Sibirya Ordusu’nun komuta merkezidir.



Bolge’nin yerlileri cesitli Mogol ve Turk boylaridir. Bu boylar yuzyillarca bu bolgeye gelen Cinli tuccarlarla ticari iliskiler icerisinde olmuslardir. Ruslar’in bolgeye ilk gelisi 1653 yilinda olmustur.

Gar Binasi

Çita da Irkutsk’un oldugu gibi bir surgun sehri olmus (bknz. Trans Sibirya V- Krasnoyarsk'dan Irkutsk'a) 19. yy.’in baslarinda Car I. Nikolas’a karsi 26 Aralik 1825’de yapilan ayaklanmaya katilan bircok sanatci, devlet memuru ve soylu Çita’ya surgune yollanmis. Irkusk’da olanlar burada da olmus: Sehrin entellektuel ve sosyal hayati gelismis, ticaret zirve yapmis, guzel binalar insa edilmis. Bu cabalarin sonucu olarak sehir Sibirya Bolgesi’nin en onemli kereste, altin ve uranyum merkezlerinden birisi olmus.

Eski dost troleybusu Çita'da gormek varmis kaderde !

Gelisen ticaretin bir sonucu olarak 19. yy’in sonlarina dogru sehre yahudiler ve musluman Tatarlar gelmis.

Sehir Meydanindaki Marshrutka'lar (Dolmuslar)

Rusya sehircilik sistemi izgara metodu baz alinarak planlanan sehrilere dayanmakla birlikte Çita bunun bir istisnasi olarak bir cok sehircilik sisteminin uygulandigi bir sehirdir (Demek ki plansiz bir sehir !) Diger bazi Sibirya sehirlerinde oldugu gibi Çita'da da cok guzel islemeli ahsap binalar bulunmakta.



Yolcugumuzun en ilginc duraklarindan biri olan Birobidyan’a dogru yola koyuluyoruz.







Birobidyan (8320 km, Moskova Saati +7)



Birobidyan (Rus.: Биробиджа́н, Nufus 77,250) Yahudi Otonom Bolgesi’nin merkezi. Sibirya’nin gobeginde, Çin sinirinda bir Yahudi Yerlesimi ?!
Sehir ismini Amur Nehri’nin bolgedeki iki buyuk kolu olan Bira (Icinde bira akan bir nehir ? Cennet olmali!) ve Bidzhan’dan almis.
Peki, Çin’in yanibasinda, Orta degil Uzak Asya’da bir Yahudi Bolgesi nasil dogmus ? Ogrenelim:

Sehrildeki sinagoglardan ikisi

Bolgenin Yahudi gecmisi aslinda cok eski degil. 1934 yilinda Stalin’in, Yahudilere de kulturlerini (Sovyet Ideolojisi cercevesinde) yasatmalarina olanak verecek bir yerlesim yerine sahip olmalarina izin veren politikalarinin bir sonucu olarak, soz konusu bolge olusturulmus.

Sehrin meydanindaki Yedi Kollu Samdan

Judaism ve Siyonizm, Sovyet ideolojisinin karsi oldugu iki ideoloji oldugundan, Sovyetlerin denetiminde yeni bir Proleter Yahudi Kulturu olusturmak balica amacmis. Bir baska amac da o yillarda oldukca tenha olan Çin sinirini kalabaliklastirmak !

Propaganda afisi

1930’lardan itibaren daha cok Yahudi yerlesimci cekmek icin, afisler, romanlar, filmler esliginde (Filmlerden birinin konusu: ABD’deki buyuk buhrandan kacip mutlulugu Birobidyan’da bulan bir Yahudi ailesi !) yogun bir propaganda kampanyasi baslatiliyor.

Propaganda afisi

Kampanyalarin etkileri sonucunda sehirdeki Yahudi nufusu artmaya baslar. Sehirde Yiddis gazeteler basilir, tiyatrolar acilir, yeni caddeler olusur ve bu caddelere cesitli yahudi ileri gelenlerin isimleri verilir.

Gar Binasi

1939 nufus sayiminda bolgede, toplam nufusun % 16’sini olusturan 17.695 yahudi yasamaktaymis. Israil devletinin kurulmasindan sonra Yahudilerin buyuk cogunlugu Israil’e goc etmis. Gunumuzde ise yaklasik 77.000 kisilik nufusun 4.000 kadarini, yani yaklasik % 5’ini Yahudiler olusturmakta.
Bolgede halen, bir Yahudi universitesi, okullar, gunluk bir gazete ve Yiddish yayin yapan bir radyo bulunmakta.

Kar Festivalinde yapilan kardan heykeller.

Artik yolculugumuzun son etabina girdik. Bundan sonraki duragimiz Trans Sibirya uzerindeki en guzel sehirlerden biri olan Habarovsk.