24 Eylül 2010 Cuma

Cumhuriyeti Afişleyen Adam, İhap Hulusi *



Ihap Hulusi adini duymayanlarimiz coktur. Duyanlarimiz ise “Hani şu Kulup Rakisi’nin etiketini cizen adam degil mi” der. Evet, O’dur ama daha da fazlasidir.

Imzasi

Ihap Hulusi, kullerinden dogmus bir milletin yokluk icinde ama umut dolu yeni devletinin, ilk grafik ve afiş sanatcisidir.

DHY !(Turkler o zaman da ucuyormus)

1898'de Kahire'de doğan İhap Hulusi, ilk ve orta tahsilini Kahire' nin İngiliz okullarında yaptı. 1920 yılında resim eğitimi görmek üzere Almanya'ya gitti. Tahsilini tamamlayıp yurda döndükten sonra Arapça, Almanca, İngilizce ve Fransızca bilmesi nedeniyle Dışişleri Bakanlığı'nda çalışması istendi, ancak o memuriyeti reddetti (Ailesinin zoruyla iki defa Disisleri’ne (Hariciye’ye) sokulup Ankara’ya gitmis, ilkinde 2 gun, ikincinde 3 ay dayanabilmis).

Evet bu da !

Akbaba Dergisi'nde Münif Fehim ve Ramiz'le birlikte çalıştı. Daha sonraları afiş çalışmalarına ağırlık veren İhap Hulusi, afişi yaparken "Buluş"un önemine değinerek "Seyredenlerin ilgisini çekmeli ve düşündürmeli" demis.

Yeni alfabenin kapağı

1927’de ilk siparisini Izmir’den aldi, Inci Dis Macunlari’nin “Reklam Resmi”ni yapti. 1929'da İstanbul'da ilk atölyesini kurduktan sonra Atatürk'ün siparişi üzerine Yeni Türk Alfabesi'nin kapağını tasarlayan İhap Hulusi, Ziraat Bankası, İş Bankası, Yapı ve Kredi, Garanti, Sümerbank, Emlak Kredi, Türk Ticaret Bankası, Maliye Bakanlığı (tahviller), Türk Hava Kurumu, Kızılay, Yeşilay, Tariş, Zirai Donatım Kurumu ve birçok özel kuruluşa çeşitli çalışmalarıyla hizmet verdi.

Fiyata dikiz !

1930’da, en bilinen eseri olan Kulüp Rakısı etiketini tasarladi. Etikette bulunan iki kisi hakkinda rivayet muhtelif olsa da (Ataturk’le Inonu vb.) soz konusu iki kisi bizzat Ihap Hulusi’nin kendisi (Yuzu donuk olan) ve arkadasi Sair, Milletvekili Fazıl Ahmet Aykaç’tan (Sirti donuk olan) baskasi degildir.



Tayyare Piyangosu (bugünkü adıyla Milli Piyango) idaresi için 45 yil (Afisler, biletler), Tekel İdaresi için 35 yıl (Sigara, icki etiketleri, afisler) çalışan İhap Hulusi, bu süreçte yurtdışında da adını duyurdu.



Bayer'in afiş ve etiketleri, Mısır'ın Tekel İdaresi, Devlet Demir Yolları ve şehir hatlarına ait ve ilanları, ünlü İngiliz viskisi John Haigh'ın, İtalyanların Cinzano ve Fernet Branca'sının afiş ve etiketleri İhap Hulusi tarafından yapıldı.

Misir Turizm Bakanligi icin yaptigi afislerden biri

Suluboya çalışmalarının yanı sıra, son yıllarında hat sanatını modernize ederek başarılı örnekler veren İhap Hulusi Görey, 27 Mart 1986'da İstanbul'da hayata gözlerini yumdu.



* Konu basligi bana ait degil. Ender Merter tarafindan, Ihap Hulusi hakkinda yazilan kitabin adi. Ender Merter neredeyse tek basina, Ihap Hulusi’yi unutturmamak icin cirpiniyor.

1 yorum:

Adsız dedi ki...

Keşke böyle insanlar hiç ölmese.